Kiedyś wiele dyskutowano o butach rowerowych — jak bardzo są bezpieczne, czy są jakieś specyfiki i możliwe kontuzje podczas ich używania, jakie rozmiary brać i czy w ogóle warto. Wśród rowerzystów panuje obecnie zgoda, że buty kontaktowe to norma dla rowerzystów, a „stompboxy”, czyli pedały bez kontaktu, to przestarzała forma i los rowerów budżetowych.
Dlaczego postrzeganie zmienia się w ten sposób? Chodzi o przystępność cenową. Buty rowerowe wywodzące się ze sportu, były przedmiotem ożywionej dyskusji tak długo, jak długo były niedostępne, bardzo drogie i wymagające „niestandardowych” pedałów, które trzeba było zamawiać. Obecnie buty rowerowe i specjalne pedały można kupić w każdym sklepie sportowym.
Konstrukcja i rodzaje
W zasadzie do końca XX wieku ustalono „standard” dla butów kolarskich. Czym różnią się od zwykłych butów sportowych?
- Kolce kontaktowe do pedałów rowerowych.
- Sztywna, niezmienna podeszwa — stopa musi być podparta.
- Sztywną podeszwą (z tego samego powodu).
- Minimalna waga.
Właściwie stopa jest trzymana, a dodatek nie przeszkadza jeźdźcowi w poruszaniu się i wykorzystywaniu siły mięśni.
Osobno należy wyróżnić modele butów sportowych przystosowanych do jazdy na rowerze. Nie posiadają punktu zaczepienia, tylko sztywną podeszwę zewnętrzną i charakterystyczny bieżnik.
Materiały
Szczególnie podeszwa wyróżnia się w modelach kolarskich. W przeciwieństwie do innych sportowych produktów ta podeszwa jest uzupełniona o amortyzację energetyczną pomiędzy bieżnikiem a wkładką, która jest wykonana z metalu lub włókna węglowego. Sztywny i niekonwencjonalny kształt podeszwy musi wytrzymać przez cały okres użytkowania, a także znieść trudy pedałowania, co stawia przed materiałami bardzo wysokie wymagania.
Wiele innowacji można znaleźć w konstrukcji obcasa. Pięta musi być zablokowana mocno, ale nie skurczona. Części boczne i wzmocnienia są podobne do innych produktów sportowych, ale zainteresować mogą klamry, które ze względu na wagę projektu występują w kilku wariantach.
Zapięcia
W butach rowerowych ważna jest szczelność i gwarancja trzymania przez dłuższy czas, bo czasem nie da się zatrzymać i zasznurować buta. Kolejnym czynnikiem jest to, że buty nie mogą ciągnąć ani pozwalać na zaczepianie się żadnych części o pedały czy łańcuch. Stąd tak duża popularność różnych rzepów i klamer.
Przyjrzyjmy się bliżej opcjom mocowania:
- Rzepy to najtańszy i najbardziej zawodny rodzaj zapięcia. Stosowane jako element zapięcia na niedrogich butach i sandałach, na dobrym poziomie służą jako dodatkowy element dociskający i osłaniający klamrę lub sznurówki.
- Wstążki i linki z grzechotką to poważniejsze zapięcie, szybkie i pewne — nie luzują się i nie rozkładają obciążenia w czasie jak inne zapięcia. Grzechotka jest jednak mniej bezpieczna niż sznurówek — w przypadku fizycznego uszkodzenia nie można już korzystać z zapięcia.
- Sznurówki to ponadczasowy klasyk, różne oczka i materiały zachowują starożytny sposób zaciskania. Sznurówki są uniwersalne i znane każdemu, ale ze względu na ryzyko rozplątania się sznurowadeł, producenci dodają rzepy i inne dodatki, aby zwiększyć bezpieczeństwo.